De Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie) is ingevoerd om duidelijkheid te bieden over de arbeidsrelatie tussen freelancers en opdrachtgevers. Deze wet is er om schijnzelfstandigheid tegen te gaan, waarbij freelancers soms werken als medewerkers zonder de bijbehorende rechten of plichten. In dit artikel bespreken we wat de Wet DBA inhoudt, de gevolgen voor freelancers en werkgevers, en hoe je je kunt voorbereiden op de nieuwe regels.
Wat is de Wet DBA?
De Wet DBA is in het leven geroepen om te bepalen of er sprake is van een gezagsverhouding en om schijnzelfstandigheid te voorkomen. Hiermee wil de overheid voorkomen dat opdrachtgevers freelancers inhuurt onder voorwaarden die feitelijk overeenkomen met een dienstverband, zonder de bijbehorende arbeidsrechten en sociale premies. De wet biedt richtlijnen waarmee zowel freelancers als opdrachtgevers kunnen beoordelen of hun arbeidsrelatie aan de regels voldoet.
Waarom is de Wet DBA belangrijk voor freelancers en opdrachtgevers?
Voor freelancers betekent de Wet DBA dat ze mogelijk anders beoordeeld worden in hun samenwerking met opdrachtgevers. Als de Belastingdienst de arbeidsrelatie ziet als een dienstverband, dan kunnen freelancers hun zelfstandige status verliezen. Voor opdrachtgevers betekent het dat ze mogelijk verplicht worden sociale premies af te dragen. Het is daarom belangrijk om de regels goed te begrijpen om financiële en juridische risico’s te vermijden.
Belangrijkste veranderingen door de Wet DBA
De invoering van de Wet DBA heeft enkele belangrijke veranderingen met zich meegebracht voor freelancers en werkgevers:
• Geen VAR-verklaring meer: De voormalige Verklaring Arbeidsrelatie (VAR), die zelfstandigen duidelijkheid gaf over hun fiscale status, is vervallen. Hierdoor moeten opdrachtgevers en freelancers zelf beoordelen of ze voldoen aan de eisen van de Wet DBA.
• Gebruik van modelovereenkomsten: Om zekerheid te bieden over de arbeidsrelatie, kunnen freelancers en opdrachtgevers gebruikmaken van door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomsten. Deze overeenkomsten helpen beide partijen om de zelfstandigheid van de freelancer te waarborgen.
• Strengere handhaving: De Belastingdienst voert controles uit en kan bij schijnzelfstandigheid zowel de freelancer als de opdrachtgever aanspreken op mogelijke premieverplichtingen.
Hoe de Wet DBA te gebruiken in de praktijk
Het werken met de Wet DBA vraagt om zorgvuldigheid van zowel freelancers als opdrachtgevers. Hieronder staan enkele praktische stappen:
1. Beoordeel de aard van de samenwerking: Zorg dat beide partijen begrijpen of de freelancer voldoende zelfstandig is in de samenwerking. Denk hierbij aan criteria zoals onafhankelijkheid en verantwoordelijkheid.
2. Gebruik een modelovereenkomst: Kies een modelovereenkomst die past bij de samenwerking. De Belastingdienst heeft diverse goedgekeurde voorbeelden die de gewenste zelfstandigheid helpen aantonen.
3. Maak duidelijke afspraken over verantwoordelijkheid: Leg vast welke taken en verantwoordelijkheden de freelancer heeft en zorg dat deze overeenkomen met de rol van een zelfstandige.
Voordelen en aandachtspunten van de Wet DBA
De Wet DBA biedt voordelen, maar ook enkele belangrijke aandachtspunten voor beide partijen. Een voordeel is dat de wet zorgt voor meer helderheid en een gelijk speelveld voor zelfstandigen en werknemers. Tegelijkertijd zijn er voor freelancers ook risico’s als hun zelfstandigheid wordt betwist. Opdrachtgevers dienen erop bedacht te zijn dat zij mogelijk premies verschuldigd zijn als blijkt dat er een verkapt dienstverband is.
Alternatieven en aanpassingen in wetgeving
Sinds de invoering van de Wet DBA zijn er al diverse aanpassingen en tijdelijke vrijstellingen ingevoerd. De wet blijft een onderwerp van discussie en aanpassing. Het is voor zowel freelancers als opdrachtgevers belangrijk om de ontwikkelingen te blijven volgen om in lijn te blijven met de regelgeving.
Veelgestelde vragen
De Wet DBA is bedoeld om schijnzelfstandigheid tegen te gaan en te zorgen voor eerlijke arbeidsrelaties tussen freelancers en opdrachtgevers.
De VAR-verklaring gaf zelfstandigen duidelijkheid over hun fiscale status; de Wet DBA legt de verantwoordelijkheid meer bij de opdrachtgever en biedt minder zekerheid voor freelancers.
Door een door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomst te gebruiken en de zelfstandigheid van de samenwerking te waarborgen.
Als blijkt dat er een verkapt dienstverband is, kunnen opdrachtgevers alsnog premies verschuldigd zijn voor sociale verzekeringen.
Ja, de Belastingdienst kan bij twijfel over de arbeidsrelatie een controle uitvoeren en besluiten of er sprake is van schijnzelfstandigheid.
